به نقل از «شبستان»

تخریب هتل فردوسی؛ تخریب بهترین ساباط تاریخی رشت در محور پیاده راه فرهنگی

تاریخ انتشار: ۷ بهمن ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۸۰۶۳۴۴

هتل فردوسی یکی از بناهای تاریخی مرکز رشت با قدمت پهلوی اول ثبت میراثی بود. اما با طرح شکایت مالکین، از فهرست آثار ملی خارج و به‌زودی تخریب می شود. با تخریب این بنا تنها ساباط تاریخی مرکز رشت نیز به تاریخ می پیوندد.

خبرگزاری شبستان- رشت، پالیز پارسا؛ ابتدا سرای میراثی میخچی، حالا هم هتل فردوسی. شکایت مالکان بناهای میراثی در دیوان عدالت اداری و خروج املاکشان از فهرست بناهای ثبتی کشور، درد بی درمانی شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اینکه مالکان هم حقوقی دارند و متولیان هم وظیفه، حرف حقی است که جواب ندارد. مالکان می گویند سازمان میراث فرهنگی، در قبال ثبت ملک چه خدمات مادی و معنوی را برای پایدار ماندن بنا می پردازد!

 

بعد از تخریب سرای میخچی، پشت هتل فردوسی حالا خبر خارج شدن هتل فردوسی از فهرست بناهای میراثی کشور و صدور مجوز نوسازی برای این بنای ارزشمند ، شنیده می شود.

اما تخریب هتل فردوسی تنها تخریب یک بنا با مالکیت خصوصی نیست، تخریب تنها ساباط تاریخی رشت آن هم در محور پیاده راه فرهنگی مرکز استان است. تا چندسال پیش ۱۵ساباط در بافت تاریخی رشت موجود بود، ولی اکنون تاجاییکه بنده مشاهده کردم، سه عدد بیشتر نمانده و زیباترین ساباط هم ساباطی است که در زیر گذر بنای هتل فردوسی به کوچه «زرین پر» ایجاد شده است. (سابات یا ساباط، معبری دالان مانند با سقف است که در مسیرهای طولانی بالای سر رهگذران قرار می‌گیرد و مانع از تابش آفتاب و آزار آنها می‌شود.)

 

هتل فردوسی با معماری موسوم به «ساباط» از معدود بناهای میراثی باقی مانده در خیابان شریعتی رشت است که باید برای عبور از کوچه زرین پر از زیر طاقی هتل فردوسی عبور کنید. با اینکه سازمان میراث فرهنگی در ۱۸ شهریور ۱۳۹۱ و به شماره ۳۰۷۲۰ هتل فردوسی را در فهرست بناهای میراثی کشور ثبت کرده بود، اما عدم حمایت درست و منطقی متولیان امر، باعث شده به‌زودی شاهد تخریب یکی دیگر از بناهای ارزشمند باشیم.

 

هتل فردوسی هم دوره بنای ارزشمندی همچون چاپ زربافی است، بناهایی که با احداث نخستین خیابان های رشت، احداث شدند. خیابانی که به لحاظ زیبایی و نزدیکی به بازار رشت، به خیابان «شیک» معروف بود و هنوز هم خیلی از رشتی ها این خیابان را به نام شیک می‌شناسند و سالمندان امروز به یاد دارند که در جوانی بارها و بارها خیابان شیک را پیاده گز کرده و طاق نماهای زیبای هتل فردوسی و تزئینات درب آن را دیده اند.

 

هتل فردوسی اما نماد شورای شهر رشت هم هست. شورایی که امروز نقدهای بسیار فراوانی به عملکرد آن پس ازپنج دوره وارد است. نخستین دور شورای شهر رشت، فاقد ساختمان اداری مشخصی بود. آن زمان اسماعیل حاجی پور که عضو شورای اول بود، با مالک این بنا یعنی مرحوم پورعلی سابقه دوستی داشت و با رایزنی های وی، این بنا به اجاره شهرداری درآمد تا به‌عنوان ساختمان اداری شورای شهر رشت تغییر کاربری دهد. بعد از خرید و مرمت ساختمان تاریخی «میرزا خلیل رفیع» توسط شورای نخست، هتل فردوسی تخلیه و ساختمان اداری شورا به مکان جدید منتقل گردید.

 

بعد از شورای اول هیچ ساختمان تاریخی دیگری توسط شهرداری خریداری و مرمت نشد تا لااقل به املاک شهرداری اضافه گردد. پنج دوره شورای شهر سپری شد. حاجی پور، منتخب شوراهای چهارم و پنجم شورای شهر رشت و به عنوان رییس سِنی، در گفتگو با روزنامه همشهری در چهارمین دور شورا اعلام کرد که « با وراث علیپور مذاکره کرده و تلاش می کند این بنا به عنوان سمبل شورای اول خریداری و تغییر کاربری دهد.» اگر هم مذاکراتی صورت گرفته باشد، نتیجه آن را امروز پس از هفت سال شاهدیم!

یکی از مشاوران کمیسیون فرهنگی شورای اول، به یاد دارد که تمامی جلسات شورا در هتل فردوسی برگزار می شد. «محمد تقی پور احمد جکتاجی» درباره ی ارزش میراثی این ساختمان می گوید: یک بنای میراثی به لحاظ بافت منطقه و کاربری های پیشین هم باید مورد توجه قرار گیرد. بنای هتل فردوسی از هر دو جنبه یعنی معماری و سمبل مشارکت های مردمی و شوراها و نزدیک به بازار و مجموعه میراثی شهرداری ارزش دارد.

 

وی ادامه می دهد: هتل فردوسی از بناهای دوره پهلوی اول است. غیر از تزیینات بیرونی بنا، این عمارت از معدود بناهای باقیمانده رشت است که با یک راهرو در طبقه دوم با ساختمان مجاور خود دسترسی دارد. در معماری سنتی گیلان، این سبک معماری شایع بود و برای استفاده بهینه از فضا دو مالک مجاور، توافق کرده و طبقه دوم خود را به گونه ای می ساختند که از راهروی طبقه فوقانی به‌هم مرتبط باشند.

 

مدیر مسئول ماهنامه گیله وا یادآور می شود: طبقه دوم این بنا به سبک بناهای گیلان، ایوان باریکی دارد که به آن «ایوان کتابی» می گویند. سرتاسر این ایوان کم عرض به دلیل جلوگیری از نفوذ باران شیشه بند شده بود.

 

«سروش اکبرزاده» رییس شورای دور اول، نیز می گوید: شورای اول تنها دوره شورایی بود که میزبان نماینده ولی فقیه در استان بود.

 

وی می افزاید: به خاطر دارم، شادروان آیت الله احسان بخش، دعوت شورای اول را پذیرفت و با وجود کهولت سن و شیب تند راه پله های این بنا، در یکی از جلسات صحن رسمی شورا شخصا حاضر شد.

 

یک دانش آموخته معماری درباره معماری موسوم به ساباط می گوید: ساباط، یکی از ویژگی‌های معماری است که بر اساس زیست‌بوم‌های گرمسیر و کویری رواج یافت و در ایران در استان‌هایی مانند یزد، کرمان و اصفهان به وفور یافت می شود.

«فاطمه نیرومند چوکامی» می افزاید: یکی از کارکردهای ساباط پدیدآوردن سایه و معبری خنک برای رهگذران بود. این سازه به علت نیمه باز بودن در تابستان به عنوان سایه انداز و کوران هوا استفاده می شد. افزون بر آن ساباط به نحوی طراحی می شد که دو بنای مجاور در یک بخش اشتراکاتی داشته و همین امر به استحکام دو سازه هم کمک می کرد.

 

وی در پاسخ به این سئوال که چرا در گیلان معماری ساباط گسترش نیافت، می گوید: هوای معتدل گیلان، طبیعتا موجب رشد این سبک از معماری نشده است. اما اینکه چرا در گیلان به‌ویژه در مرکز استان شاهد ساباط هایی در بافت های تاریخی هستیم، باید در علل سرزمینی جستجو کرد. باتوجه به کمی وسعت سرزمین و نیاز به حداکثر استفاده از فضا از یک سو و گسترش و تداوم تعاملات اجتماعی، ساباط هم وارد معماری شد. به نحوی که دو بنای مجاور حداکثر استفاده را از فضا داشته باشند. یعنی با ایجاد یک ساباط گذر عابر از معبر ممکن می شد و در فضای بالای ساباط فضایی برای سکونت تعریف می گشت. به این دلیل می بینیم معدود ساباط های موجود در رشت، وسعت طولی زیادی مانند ساباط های یزد که سایه انداز هستند، ندارد.

 

نیرومند با اشاره به تغییر قوانین شهرسازی از دهه ۴۰ به این سو، تصریح می کند: سبک زندگی گذشته یعنی افزایش تعاملات اجتماعی و رعایت همسایگی، این نوع سبک معماری را ترویج می کرد. اما با تغییر قوانین شهرسازی، نه تنها ساخت و ساز دگرگونی زیادی پیدا کرد، بلکه نوع معماری تعاملات اجتماعی و همسایگی را هم کاهش داد.

 

اگرچه، معاون میراث فرهنگی گیلان، تایید می کند که دیوان عدالت اداری برای خروج بنای هتل فردوسی از فهرست آثار ملی، رای صادر کرده است. با این حال یوسف یزدانی، مدیر منطقه 2 شهرداری اعلام کرد که تاکنون پروانه ای برای نوسازی این بنا صادر نشده است.

 

شب های رشت، شاهد تخریب بناهای ثبتی زیادی است که مدیران متولی گفتند می باید مالک عین آن بنا را از روی تصاویر بسازد! نمونه آن خانه شبان و خانه مادام ژنی بود. حالا باید دید هتل فردوسی و ساباط زیبایش چه سرنوشتی پیدا می کند.

پایان پیام/595

منبع: شبستان

کلیدواژه: ساباط بناهای میراثی شورای شهر رشت هتل فردوسی شورای اول

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۸۰۶۳۴۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نخستین پیاده‌روی خانوادگی سال جدید شیرازی‌ها

به همت شورای اسلامی شهر و شهرداری شیراز و با هدف ایجاد نشاط و سلامت شهروندی، پیاده روی بزرگ خانوادگی به مناسبت هفته شیراز سحرگاه روز جمعه ۱۴ اردیبهشت در بزرگراه آیت الله حائری شیرازی با حضور جمعی از مسئولان و استقبال پرشور شهروندان شیرازی برگزار شد. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، در این مراسم جوایز ارزنده همچون کمک هزینه خرید خودرو به مبلغ 400 میلیون تومان به یک نفر و بیش از 220 جایزه 50 میلیون ریالی به قید قرعه به شرکت کنندگان در این مراسم اهدا شد.

شهردار شیراز در این مراسم با تسلیت شهادت امام جعفر صادق (ع) و با تشکر از حضور شهروندان در این برنامه پیاده روی خانوادگی گفت: این برنامه با همت شورای اسلامی شهر و شهرداری شیراز به مناسبت هفته شیراز تدارک دیده شده است.

محمد حسن اسدی با تشکر از سازمان فرهنگی اجتماعی و ورزشی و اداره کل ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری، صداوسیمای مرکز فارس، شبکه سه سیما، پلیس راهور، نیروی انتظامی و بسیج در راستای برگزاری این برنامه سلامت محور افزود: از همه مردم ایران دعوت می‌کنم در اردیبهشت بهشتی به شیراز سفر کنند.

وی با اشاره به قهرمانان و مقام‌آوران دیار فارس در رشته‌های مختلف ورزشی عنوان کرد: امروز قدردان همه ورزشکاران، تیم فجر شهید سپاسی و سایر قهرمانان شیرازی هستیم که برای شهر و دیار ما افتخار می‌آفرینند و شورای اسلامی و شهرداری شیراز همواره به حوزه فرهنگ و ورزش در کنار پیشرفت‌های عمرانی توجه ویژه دارند.

شهردار شیراز با اشاره به برگزاری برنامه پیاده روی خانوادگی در بزرگراه آیت الله حائری شیرازی گفت: امروز این برنامه در بزرگراه جدیدالاحداث آیت الله حائری شیرازی که در دهه فجر افتتاح شد، برگزار می‌شود و در این منطقه یک پارک سه هزار هکتاری در حال اجراست که از مسیر دوچرخه سواری به طول بیش از 25 کیلومتر برخوردار است و به ارتفاعات مشرف به شهرک سعدی منتهی می‌شود؛ همچنین در حال حاضر چهار بزرگراه همزمان در شیراز در حال اجراست.

وی با تقدیر از دست اندرکاران و مجریان این برنامه بیان کرد: بخش اول بزرگراه آیت الله حائری شیرازی به طول هشت کیلومتر در دهه فجر به بهره‌برداری رسید و بخش دوم آن که محور شمالی است در ماه‌های آینده به بهره‌برداری خواهد رسید.

اسدی تصریح کرد: شیراز به عنوان شهر توریستی باید زیرساخت‌های خوبی داشته باشد و بر همین اساس پارک آبی شیراز در بزرگراه حسینی الهاشمی در حال احداث است و باغ پرندگان، آکواریوم بزرگ شیراز، شهربازی بزرگ شیراز و تله‌کابین به عنوان این زیرساخت‌های کم نظیر در شهر شیراز ایجاد می‌شوند.

شیراز شناسنامه ایران است

سید ابراهیم حسینی، رئیس شورای اسلامی شهر شیراز نیز در این مراسم با تبریک و گرامیداشت روز شیراز گفت: امروز شاهد برگزاری اولین پیاده روی خانوادگی در سال 1403 هستیم که جمعیت بی نظیری در آن شرکت کرده اند.

وی با اشاره به ظرفیت‌های بی همتای کلانشهر شیراز عنوان کرد: شیراز شناسنامه ایران است و باید با تامین زیرساخت‌ها و پیشرفت این کلانشهر در زمینه‌های فرهنگی و ورزشی زمینه رشد هرچه بیشتر آن را فراهم سازیم.

ورزش همگانی در کاهش آسیب‌های اجتماعی موثر است.

عبدارحیم خداجو، مدیرکل ورزش و جوانان استان فارس نیز با تقدیر از شورا و شهرداری شیراز برای برگزاری این برنامه ورزش خانوادگی گفت: این برنامه به واقع یک کار بزرگ است و باید شاهد برگزاری بیشتر این برنامه‌ها در استان فارس که دارای ظرفیت ورزشی بالایی است، باشیم.

خداجو اضافه کرد: با مشارکت خوب مردم شیراز می‌توانیم شاهد اقدامات خوبی در ورزش همگانی باشیم که منجر به ارتقای سلامت خانواده می‌شود.

وی تصریح کرد: حوزه ورزش همگانی در کاهش آسیب‌های اجتماعی و نشاط جامعه موثر است.

ضربان شیراز ورزشی می‌تپد

مصطفی کیانی رحیمی، عضو شورای اسلامی شهر شیراز هم در این مراسم با تبریک روز شیراز گفت: امیدوارم شیراز همواره بهتر از دیروز باشد.

وی با گرامیداشت بزرگان حوزه ورزش شیراز ادامه داد: امروز برای سلامتی استاد غلام پیروانی به عنوان پیشکسوت فوتبال دعا می‌کنیم.

این عضو شورای اسلامی شهر در ادامه تصریح کرد: به همت شورا و شهرداری شیراز، ضربان کلانشهر شیراز طی چند سال اخیر ورزشی می‌تپد.

به گزارش تسنیم این برنامه به صورت پخش زنده از شبکه 3 صدا و سیما و شبکه فارس پوشش داده شد و همچنین سرود ملی با حضور مسئولان و مردم حاضر در برنامه با شور و نشاط خوانده شد.

انتهای پیام/424/.